در مزمور ۱۱۰:۱ می‌خوانیم: خداوند، به خداوند من گفت: به دست راست من بنشین و من دشمنانت را به زیر پاهایت خواهم افکند.›» ( ترجمهٔ تفسیری ) لذا، اولین خداوند» در این آیه کیست؟ مخاطب او چه شخصی میباشد؟
ترجمه‌ای دقیقتر از متن عبرانی صریحاً به نخستین سؤال پاسخ می‌دهد. یهوه به خداوند من گفت: به دست راست من بنشین تا دشمنانت را پای‌انداز تو سازم.›» ( کتاب مقدس فارسی، ترجمهٔ ۱۹۹۶) بنابراین، اولین خداوند» به شخص یَهُوَه، خدای قادر متعال، اشاره دارد. دیگر ترجمه‌های کتاب مقدس فارسی در تصدیق نام الهی از خداوند» ( به شکل مایل) یا خداوند» ( با یک خط مشخص‌کننده در بالای آن) در عوض خداوند»* استفاده می‌کنند. معهذا، بعضی از ترجمه‌های جدید کتاب مقدس فارسی نخستین ترجمه‌هایی نیستند که این عناوین را مغشوش ساخته‌اند چرا که حتی در نسخه‌های بعدی کتاب مقدس باستانیِ سپتواجینتِ ( سبعینی) یونانی که از زبان عبری ترجمه شده، عنوان خداوند» برای اشاره به یَهُوَه مورد استفاده قرار گرفته است و این نشان می‌دهد که اشخاصی سعی نموده‌اند عنوان خداوند» را جایگزین نام الهی یعنی تتراگراماتُن ( יהוה) گردانند. محققی بنام اِی. ئی. گاروی چنین می‌گوید: هنگام تلاوت کتب مقدس در کنیسهٔ یهودی، استفاده از عنوان خداوند [کایریُس] در عوض نام عهد، یَهْوِه [یا یَهُوَه]، به آسانی و به احتمال فراوان مبین و آشکار می‌گردد.»
در کتاب مقدس به زبانهای اصلی، یَهُوَه سلطان تعالی خداوند» معرفی شده است. ( پیدایش ۱۵:۲، ۸؛ اعمال ۴:۲۴؛ مکاشفه ۶:۱۰ د ج) یَهُوَه همچنین خداوند حقیقی» ( خروج ۲۳:۱۷ دج) و خداوند تمامی زمین» (یوشع ۳:۱۳؛ مکاشفه ۱۱:۴) خوانده شده است. اما منظور از خداوند» دوم در مزمور ۱۱۰:۱ ( ترجمهٔ تفسیری ) کیست و چرا یَهُوَه او را به عنوان خداوند» تأیید کرده است؟
عیسی مسیح خداوند»
عیسی در چهار انجیل به عنوان خداوند»* معرفی شده است—بیش از همه در انجیل لوقا و یوحنا. در قرن اول د.م. استفاده از عنوان خداوند» نشانگر قائل شدن احترام، منزلت و همچنین به معنا و معادل آقا» بود. ( یوحنا ۱۲:۲۱؛ ۲۰:۱۵) در انجیل مرقس عنوان سیّدی» یا رَبّونی در اشاره به عیسی بمراتب بیشتر استفاده شده است. ( مرقس ۱۰:۵۱ با لوقا ۱۸:۴۱ مقایسه شود.) حتی سؤال سولس ( شاؤل) وقتی در راه دمشق پرسید، خداوندا تو کیستی؟» نیز ماهیت پرسشی محترمانه را داشت. ( اعمال ۹:۵) لیکن بعد از اینکه پیروان عیسی به مرور زمان سَروَر خود را بهتر شناختند، بدیهی گشت که منظور ایشان از به زبان آوردن عنوان خداوند» چیزی بیش از ابراز احترام بود.
عیسی بعد از مرگ و رستاخیز خود، پیش از صعود به آسمان، بر شاگردان خویش ظاهر شد و این خبر غیرمترقبه را به ایشان اعلام کرد: تمامی قدرت در آسمان و بر زمین به من داده شده است.» ( متی ۲۸:۱۸) سپس در روز پَنطیکاست، پطرس تحت تأثیر روح‌القدس با اشاره به مزمور ۱۱۰:۱ گفت: پس جمیع خاندان اسرائیل یقیناً بدانند که خدا همین عیسی را که شما مصلوب کردید، خداوند و مسیح ساخته است.» ( اعمال ۲:۳۴-۳۶) عیسی وفاداری خود را تا حدّ مرگی خفتبار بر روی چوب دار حفظ نمود. به این دلیل خدا او را رستاخیز داد و بزرگترین اجر و پاداش را به وی اعطا کرد. از این رو، عیسی به مقام والای خویش در آسمان نائل گشت.
پولس رسول در تأیید سخن پطرس نوشت که خدا مسیح را به دست راست خود در جایهای آسمانی نشانید، بالاتر از هر ریاست و قدرت و قوّت و سلطنت [به معنی واقعی کلمه: خداوندی، یعنی مقام والایی که یَهُوَه به عیسی بخشید] و هر نامی که خوانده میشود، نه در این عالم فقط بلکه در عالم آینده نیز.» ( افسسیان ۱:۲۰، ۲۱) سلطنت عیسی مسیح برتر از تمام سلطنتهای دیگر میباشد و بعد از برقراری دنیای جدید نیز ادامه خواهد یافت. ( ۱تیموتاؤس ۶:۱۵) یَهُوَه خدا او را بغایت سرافراز نمود و نامی را که فوق از جمیع نامها است، بدو بخشید. تا . . . هر زبانی اقرار کند که عیسی مسیح، خداوند است برای تمجید خدای پدر.» ( فیلپیان ۲:۹-۱۱) بدینسان نخستین قسمت مزمور ۱۱۰:۱ تحقق یافت و فرشتگان و قدرتها و قوّات» مطیع سلطنت عیسی گشتند.—۱پطرس ۳:۲۲؛ عبرانیان ۸:۱.
در نوشته‌های مقدس عبرانی عبارت ربّ‌الارباب» فقط در مورد شخص یَهُوَه به کار رفته است. ( تثنیه ۱۰:۱۷؛ مزمور ۱۳۶:۲، ۳) اما پطرس تحت الهام گفت: عیسی مسیح . . . خداوندِ همه است [یا عیسی مسیح سرور همهٔ ماست،» ترجمهٔ گودسْپید ].» ( اعمال ۱۰:۳۶) حقیقتاً عیسی بر زندگان و مردگان سلطنت می‌کند.› ( رومیان ۱۴:۸، ۹) مسیحیان اذعان می‌کنند که عیسی ایشان را با خون گرانبهای خود خریداری کرده است. آنها او را ارباب و خداوند» خود دانسته، به عنوان تابعین وی با جان و دل از او اطاعت می‌کنند. عیسی مسیح از پَنطیکاست سال ۳۳ د.م. به عنوان پادشاهِ پادشاهان و سرورِ سروران صرفاً بر جماعت خود حکمرانی کرد لیکن از سال ۱۹۱۴ خدا همچنین دشمنانش را پای‌انداز وی ساخت› تا در آن سِمت سلطنت نماید. حال زمان آن رسیده بود که عیسی در تکمیل مزمور ۱۱۰:۱، ۲ در میان دشمنان خود حکمرانی کند.› — عبرانیان ۲:۵-۸؛ مکاشفه ۱۷:۱۴؛ ۱۹:۱۶.
عیسی پیش از مرگ و رستاخیز خود گفت: پدر همه چیز را به من سپرده است.» از این سخن چه استنباطی می‌توانیم بکنیم؟ ( متی ۱۱:۲۵-۲۷؛ لوقا ۱۰:۲۱، ۲۲) این گفته عیسی، یک اظهار کلی همچون موارد قبلی نیست. مضمون متن انجیل متی و لوقا آشکار می‌سازد که عیسی در مورد معرفتی صحبت می‌کرد که خدا از دانایان و خردمندان دنیا پنهان داشته و از طریق عیسی مکشوف نموده است چرا که او پدر را می‌شناسد.» عیسی بعد از تعمید در آب و مولود شدن به عنوان پسر خدا توانست زندگی ماقبل بشری خود در آسمان و کل معرفت سابق خویش را به یاد آورد لیکن این با مقام سروری یا خداوندی او در آینده فرق داشت.—یوحنا ۳:۳۴، ۳۵.
تمیز دادن عیسی مسیح به عنوان سرور
در ترجمهٔ برخی از نوشته‌های مقدس یونانی هنگام نقل قول از نوشته‌های مقدس عبرانی که بوضوح بهخداوند،» یَهُوَه خدا، اشاره دارند برای خواننده ایجاد ابهام میشود. برای مثال، لوقا ۴:۱۹ را با اِشَعْیا ۶۱:۲ در کتاب مقدس فارسی ۱۹۹۶ یا ۱۹۰۴ مقایسه کن و توجه نما که واژهٔ خداوند در نوشته‌های مقدس عبرانی به شکل مایل خداوند» و یا با خطی بالای آن خداوند» مشخص شده ولی در نوشته‌های مقدس یونانی به هیچ وجه مشخص نشده است. بعضی اشخاص مصراً عقیده دارند که عیسی عنوان خداوند را از یَهُوَه اتخاذ کرده و او در بدن جسمانی، حقیقتاً خود شخص یَهُوَه بوده است. اما شواهد کتاب مقدس از این استدلال حمایت نمی‌کند. کتاب مقدس همیشه یَهُوَه خدا و پسرش، عیسی مسیح را با دقت تمام از یکدیگر مجزا و متمایز می‌دارد. عیسی همواره نام پدرش را به مردم اعلام می‌کرد و نمایانگر شخصیت وی بود.—یوحنا ۵:۳۵، ۳۶.
در این نمونه‌ها به نقل‌قولهای آمده در نوشته‌های مقدس یونانی از نوشته‌های مقدس عبرانی توجه کن. یَهُوَه خدا و مسح‌شدهٔ او یعنی مسیح، هر دو در اعمال ۴:۲۴-۲۷ به نقل از مزمور ۲:۱، ۲ ذکر گردیده‌اند. مضمون متن رومیان ۱۱:۳۳، ۳۴ به نقل از اِشَعْیا ۴۰:۱۳، ۱۴ بوضوح به شخص خدا، سرچشمهٔ تمام حکمت و معرفت، اشاره دارد. پولس در نامهٔ خود به جماعت قرنتیان نقل می‌کند: کیست که فکر یَهُوَه را دانسته باشد؟» و سپس می‌افزاید: لکن ما فکر مسیح را داریم.» عیسی در خصوص مسائل مهم بسیاری طرز فکر یَهُوَه را بر پیروان خود آشکار نمود.—۱قرنتیان ۲:۱۶ د ج.
گاهی آیه‌ای در نوشته‌های مقدس عبرانی به یَهُوَه اشاره می‌کند لیکن به موجب تفویض اقتدار و اختیار به عیسی مسیح، در وی تحقق می‌یابد. برای مثال، مزمور ۳۴:۸ از ما چنین دعوت به عمل می‌آورد: بچشید و ببینید که خداوند [یَهُوَه] نیکو است.» لیکن پطرس این سخن را در مورد عیسی مسیح به کار می‌برد و می‌گوید: اگر فی‌الواقع چشیده‌اید که خداوند مهربان است.» ( ۱پطرس ۲:۳) در اینجا پطرس به یک اصل اشاره می‌کند و نشان می‌دهد که آن اصل در مورد عیسی مسیح نیز صدق می‌کند. مسیحیان با تحصیل معرفت در مورد یَهُوَه خدا و پسرش، عیسی مسیح و به اجرا گذاردن آن می‌توانند از مرحمات و برکات فراوان از سوی هر دو ایشان برخوردار گردند. ( یوحنا ۱۷:۳) بنابراین، اظهار پطرس دو شخص را یعنی سلطان تعالی خداوند یَهُوَه و سرور عیسی مسیح را در قالب یک شخص قرار نمی‌دهد.*
پولس رسول منزلت و مقام یَهُوَه خدا را نسبت به موقعیت پسرش، عیسی مسیح بخوبی تشریح می‌کند و می‌گوید: برای ما فقط یک خدا هست—یعنی خدای پدر که آفریننده همه چیز است و ما برای او زندگی میکنیم و فقط یک خداوند وجود دارد، یعنی عیسی مسیح که همه چیز بوسیله او آفریده شد و ما در او زیست میکنیم.» ( ۱قرنتیان ۸:۶ انجیل شریف؛ ۱۲:۵، ۶) پولس در نامهٔ خود به جماعت مسیحی در اَفَسُس مشخص کرد که یک خداوند» یعنی عیسی مسیح شخصی مستقل و کاملاً متمایز از یک خدا . . . یعنی خدای پدر که آفریننده همه چیز است» میباشد. ( افسسیان ۴:۵،۶) بنابراین، منظور ترجمه‌های کتاب مقدس فارسی از اطلاق عنوان خداوند به عیسی تأکید بر مقام نسبتاً والایی است که یَهُوَه به او اعطا کرده و ابداً وی را با خدای قادر متعال در یک حد قرار نمی‌دهد.*
یَهُوَه، خدای متعال
از سال ۱۹۱۴ کلام مکاشفه ۱۱:۱۵ تحقق یافته است که می‌گوید: سلطنت جهان از آنِ خداوند ما [یَهُوَه خدا] و مسیح او شد و تا ابدالآباد حکمرانی خواهد کرد.» در فرهنگ بین‌المللی جدید الهیات عهد جدید» ( جلد ۲، صفحهٔ ۵۱۴، انگل.) آمده است: وقتی مسیح بر هر قدرتی چیره گردد ( ۱ قرنت. ۱۵:۲۵)، خود را مطیع خدای پدر خواهد نمود. بدینسان، سروری یا خداوندی عیسی به هدف خود نائل آمده، آنگاه خدا کلّ در کلّ خواهد بود ( ۱ قرنت. ۱۵:۲۸).» در پایان حکومت هزارساله، عیسی مسیح اقتدار و اختیاری را که سابقاً به او محول شده بود به پدر خود، خدای قادر متعال، تقدیم خواهد کرد. به این ترتیب، حقاً تمام جلال و پرستش متوجه یَهُوَه یعنی خدای خداوند ما عیسی مسیح» خواهد شد.—افسسیان ۱:۱۷.
گرچه عیسی در حال حاضر سرور سروران است، هرگز لقب خدای خدایان به او اطلاق نشده است. یَهُوَه همواره متعال و بسیار برتر از مخلوقات خود بوده و میباشد. بدین صورت، یَهُوَه کلّ در کلّ» خواهد بود. ( ۱قرنتیان ۱۵:۲۸) مقام سروری، مقامی است شایستهٔ عیسی به عنوان سر جماعت مسیحی. در این جهان احتمالاً سروران» مقتدر و بلندمرتبهٔ زیادی را به چشمان خود دیده‌ایم لیکن فقط به یک شخص اطمینان خواهیم کرد و او عیسی، سرور سروران است. اما عیسی مسیح در مقام والا و رفیع خود همچنان مطیع پدر خود میباشد تا خدا بر کل کائنات حاکم گردد.» ( ۱قرنتیان ۱۵:۲۸، ا ش) چه نمونهٔ عالیی از تواضع و فروتنی برای شاگردان عیسی که چنین سروری دارند
درباره این سایت